Zniszczenia w uprawach i płodach rolnych, które spowodowała zwierzyna łowna lub które powstały w czasie polowania nazywamy szkodami łowieckimi. Kto ponosi odpowiedzialność za szkody łowieckie? Czy należy się odszkodowanie za szkody łowieckie? Jak zgłosić szkodę łowiecką?
Odpowiedzialność za szkody łowieckie
Zdarza się, że dzika zwierzyna leśna wyrządza szkody w uprawach rolnych tratując, zjadając i niszcząc je w efekcie poszukiwania pożywienia. W takiej sytuacji właściciel ziemi ma prawo do odszkodowania za powstałe szkody. Odpowiedzialność za zdarzenie spoczywa zwykle na zarządcy lub dzierżawcy danego obwodu łowieckiego (zwykle jest to koło łowieckie Polskiego Związku Łowieckiego) z racji niedochowania obowiązków w zakresie gospodarki zwierzyną łowną. Rzadziej do odpowiedzialności za szkody łowieckie zostaje pociągnięty Skarb Państwa (jeśli szkoda powstała poza obszarem zarządzanym przez koło łowieckie) lub Lasy Państwowe.
Aby ubiegać się o ewentualne odszkodowanie za stratę w uprawie rolniczej konieczne będą oględziny i ostateczne szacowanie strat, które leżą w gestii specjalnie powołanej komisji. W skład tej komisji wchodzą: przedstawiciel koła łowieckiego, właściciel uprawy oraz przedstawiciel gminy.
Jak zgłosić szkodę łowiecką?
Właściciel lub posiadacz gruntów rolnych, na których zostały stwierdzone szkody spowodowane przez dziko żyjące zwierzęta leśne, jeśli chce otrzymać odszkodowanie musi złożyć wniosek o szacowanie szkód do zarządcy lub dzierżawcy obwodu łowieckiego, najpóźniej do 3 dni po ich stwierdzeniu. Po złożeniu wniosku kolejnymi krokami są oględziny, a później – tzw. szacowanie ostateczne.
W trakcie oględzin ustala się gatunek zwierzyny odpowiedzialnej za wyrządzenie szkody, obszar uprawy, rodzaj, stan i jakość uprawy, szacunkowy obszar uszkodzonej uprawy oraz szacunkowy procent zniszczeń na uszkodzonym obszarze. Te informacje powinny znaleźć się w protokole sporządzonym niezwłocznie po zakończeniu oględzin miejsca zdarzenia.
Szacowanie ostateczne ma na celu ustalenie gatunku zwierzyny odpowiedzialnej za wyrządzenie szkody, rodzaju uprawy/płodu rolnego, stanu oraz jakości uprawy/jakości płodu rolnego, obszaru całej uprawy, obszaru uszkodzonej uprawy, procentu zniszczenia uprawy na uszkodzonym obszarze, plonu z 1 ha ziemi, a na końcu – wysokości należnego odszkodowania. Po szacowaniu ostatecznym także sporządzany jest protokół.
Odszkodowanie za szkody łowieckie – kiedy się należy?
Prawo łowieckie w Polsce określa, że w przypadku szkód w uprawach i płodach rolnych, wyrządzonych przez łosie, jelenie, dziki, sarny i daniele właściciel lub posiadacz gruntów może starać się o odszkodowanie. Wysokość odszkodowania za szkody łowieckie zależy od kilku czynników, weryfikowanych podczas dokonywania oględzin miejsca zdarzenia. Jeśli nie wniesiono odwołania, wypłata odszkodowania leży w gestii dzierżawcy lub zarządcy obwodu łowieckiego w terminie 30 dni od dnia, w którym sporządzono protokół z szacowania ostatecznego wyrządzonych szkód.
Niestety, nie wszyscy mogą liczyć na otrzymanie odszkodowania za szkody łowieckie. Nie przysługuje ono m.in. osobom, którym przydzielono grunty stanowiące własność Skarbu Państwa jako deputaty rolne na gruntach leśnych. Odszkodowanie nie przysługuje także w przypadku szkód powstałych w płodach złożonych w sterty, stogi i kopce, znajdujące się w bezpośrednim sąsiedztwie lasu, a także w przypadku szkód których wartość nie przekracza 100 kg żyta w przeliczeniu na 1 hektar uprawy. To tylko kilka przypadków, gdy poszkodowanemu nie przysługuje odszkodowanie za szkody łowieckie. Szczegółowe opisy innych przypadków znajdują się w art. 48 Prawa łowieckiego (Ustawa z dnia 13 października 1995 r.).
Podsumowanie
Według Najwyższej Izby Kontroli oraz wynikach z kontroli szacowania szkód łowieckich w uprawach rolnych oraz wypłacie odszkodowań, przeprowadzonej w 2019 roku wynika, że w ostatnich latach narasta problem szkód łowieckich. Co za tym idzie – kwoty odszkodowań rosną, osiągając w łowieckim roku gospodarczym 2017/2018 prawie 91 mln. zł w skali kraju. Zniszczone uprawy rolne dla ich właściciela to jednak nie tylko strata finansowa, ale bezpowrotnie zmarnowany czas, siła fizyczna i troska, jaką je otaczał. Dlatego odszkodowanie za szkody łowieckie to odpowiednia rekompensata za powstałe straty.
